Aarden in nieuwe wijken
fasfddsafsdfsadgasgasfgfasgafgfagfagdfasgagsgagg
sadsgfagdfdagagfadssfsdasgfsgfasgfsgsagafsgfas
Hoe kunnen we lokale gemeenschappen activeren om samen te bouwen aan een veerkrachtige bodem in gebiedsontwikkelingen?
Visie
In ons krappe Nederland moeten er 900.000 woningen bij komen tegen 2030. Dat is niet alleen een bouwopgave, maar ook juist een leefbaarheids- en ecosysteemopgave. Waar bouw vaak ten koste gaat van ecosystemen en gemeenschappen, is deze bouwopgave ook een kans om te zorgen dat er robuuste veerkrachtige ecosystemen en gemeenschappen ontstaan; waar de omgeving en haar bewoners elkaar positief kunnen beïnvloeden. Waar mensen, flora en fauna letterlijk en figuurlijk kunnen aarden. Dat begint bij de bodem.
De bodem biedt ons een grond om op te staan en om op te bouwen, een buffer om ons water vast te houden, maar ook een bron van leven om onze planten te laten groeien, ecosystemen en natuurlijke kringlopen in stand te houden en ons tegen ziektes te beschermen. Direct contact met de bodem biedt talloze gezondheid- en welzijnsvoordelen voor de mens en de bodem speelt ondergronds een cruciale rol in ons levensonderhoud. Maar doordat we de bodem niet dagelijks zien, er niet mee interacteren of ons er doorheen kunnen bewegen, ontgaat ons snel het bewustzijn van de bodem. Hoe brengen we dit bewustzijn terug in de manier waarop we ons land inrichten? Hoe zorgen we dat de bodem een rol krijgt in menselijke processen van gebiedsontwikkeling? We vinden het antwoord in het betrekken van bewoners en lokale gemeenschappen bij zowel de bodem als de processen van gebiedsontwikkeling. Op deze website leggen we uit hoe we dit vormgeven en waarom.
Oplossingen
Wat betekent het concreet om de bodem te betrekken in gebiedsontwikkeling?
Dit project heeft een aantal handvatten opgeleverd die beleidsmakers, ontwikkelaars en ontwerpers kunnen helpen om bodemgestuurd werken toe te passen in hun projecten.
Bodemen: Werk samen met belanghebbenden in het gebied om bewustzijn en aandacht voor het lokale ecosysteem te creëren.
Interventies: Kies uit 12 interventies op het gebied van ontwerp, programmering, beheer en eigenaarschap om de bodem een meer sturende rol te geven in gebiedsontwikkelingen.
Circulair proces van gebiedsontwikkeling: Zie de tijdlijn van gebiedsontwikkeling als een kringloop, niet als een lineair proces.
Vooronderzoek
Actie-onderzoek
Middels actie-onderzoek hebben we een methodiek ontwikkeld om toekomstige bewoners en gebruikers bij te laten dragen aan een vitale bodem in gebiedsontwikkelingen, door het ontwerp van gebieden te koppelen aan bodemgerelateerde programmering, zoals bijvoorbeeld een boomgaard met oogstrituelen voor de buurt. Het actie-onderzoek is uitgevoerd rondom Hortus in Almere, het voormalige Floriade-terrein.
Gebiedsonderzoek
Het werkgebied ‘De Zuidoever’ is uitgebreid onderzocht op haar ecosystemen, bodemkarakteristieken, ecosysteemdiensten, beleidsdoelen en stakeholders. Op basis hiervan zijn ook kansen geïdentificeerd en is een scenario geschetst voor een tijdelijke invulling als voedselgebied, om de ecosysteemdiensten van de bodem te versterken. Het onderzoek is uitgevoerd door studenten van Aeres Hogeschool.
Precedenten onderzoek
Het precedentenonderzoek vormt de basis van ons werk. Het biedt een kwalitatieve analyse van 10 geselecteerde casusen en tools, waarbij een vitale bodem een rol heeft gekregen in gebiedsontwikkelingen. De bevindingen wijzen op het belang van de rol van menselijke gemeenschappen hierin en vormen de basis voor het vervolg, het actie-onderzoek.
Almere als grondlegger
In 2019 is op Utopia eiland in Almere Stichting Weerwoud neergestreken. Om invulling te geven aan deze ongebruikte ruimte, werd er gestart met agroforestry, in samenwerking met vrijwilligers. Met de komst van de Floriade op dit terrein heeft Weerwoud ook een rol gekregen in de Floriade expositie. Alle beweging in deze hoek van de stad heeft bijgedragen aan de inspiratie van het besluit van de gemeente om hier woonwijk Hortus te laten ontwikkelen. Dit zien wij als een mooie kans om te leren hoe een vitale bodem onderdeel kan worden van gebiedsontwikkeling, niet alleen in Hortus, maar ook in de rest van Almere en de rest van het land.
